- Strefa pacjenta -
„Wysoki cholesterol” - zalecenia żywieniowe
Produkty, które należy wykluczyć z diety:
masło, twarde margaryny, smalec, słonina, tłuste mięso, tłusty drób (kaczka, gęsi), pasztety, tłuste kiełbasy, parówki, podroby, wędliny podrobowe, śmietana, zupy zaprawiane śmietaną, pełnotłuste mleko, przetwory mleczne pełnotłuste, majonez, sosy na śmietanie i maśle, przemysłowe wyroby cukiernicze, czekolady, tarty, lody.
Całkowita eliminacja izomerów trans:
zawartych między innymi w batonach, ciastkach, krakersach, chipsach, pączkach, zupach w proszku, produktach typu fast food, twardych margarynach.
Nie palenie papierosów i wykluczenie alkoholu.
Elementy stylu życia mające wpływ na lipidogram
Redukcja masy ciała i zwiększenie aktywności fizycznej
Już niewielka redukcja masy ciała (5-10% wyjściowej), pozwala na poprawę parametrów lipidowych oraz zmniejszenie innych czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Każdej osobie z dyslipidemią, nawet bez nadwagi, powinno zalecać się przynajmniej 30 min wysiłku fizycznego dziennie.
Spożycie tłuszczów
Eliminacja nasyconych kwasów tłuszczowych i izomerów trans (patrz produkty, które wykluczamy z diety). Tłuszcze zwierzęce powinny być zastępowane przez tłuszcze pochodzenia roślinnego: oleje roślinne (np. olej rzepakowy, oliwa z oliwek), orzechy i pestki, zawierające jedno - i wielonienasycone kwasy tłuszczowe, a także tłuste ryby morskie o wysokiej zawartości kwasów omega-3. Dobrymi źródłami omega 3 będą też olej lniany, siemię lniane i orzechy włoskie. Zaleca się też ograniczenie podaży cholesterolu (dwie sztuki jaj na tydzień, wykluczenie podrobów, tłustych produktów zwierzęcych, pasztetów itp.)
Spożycie węglowodanów i błonnika
Nadmierna podaż węglowodanów prostych, niekorzystnie wpływa zwłaszcza na stężenie trójglicerydów. Korzystne działanie wykazuje natomiast rozpuszczalny błonnik pokarmowy, który zmniejsza stężenie cholesterolu, ograniczając jego wchłanianie. Rozpuszczalny błonnik pokarmowy, a przede wszystkim beta-glukan występujący w ziarnach owsa i jęczmienia, ma potwierdzone działanie redukujące stężenie cholesterolu całkowitego i LDL. Bardzo dobre źródła tego błonnika to jabłka, cytrusy, pietruszka, marchew, bakłażan, nasiona roślin strączkowych, siemię lniane, nasiona babki płesznik i orzechy.
Produkty pełnoziarniste
Wskazane pieczywo pełnoziarniste, kasze (gryczana, jęczmienna, jaglana), płatki owsiane, jęczmienne, kukurydziane, ryz brązowy. Niewskazane pieczywo francuskie, rogalik, bułki maślane.
Warzywa i owoce
Warzywa mogą być dostarczane w 4 porcjach w ciągu dnia (co najmniej 400 g), a owoce w liczbie trzech porcji (300g) jako źródło antyoksydantów (β-karotenu, witaminy E i C), flawonoidów, składników mineralnych i błonnika pokarmowego. Przeciwskazane są warzywa solone, konserwowe i smażone.
Dobre źródła białka
Chude rodzaje mięs: indyk, kurczak bez skóry, cielęcina, królik. Polecane są do spożycia dwa razy w tygodniu tłuste ryby morskie w postaci gotowanej, pieczonej w pergaminie, folii itp. Dobrym źródłem białka będą też nasiona roślin strączkowych – soja, groch, fasola, soczewica, ciecierzyca. Porcja (40-60 g suchych nasion przed ugotowaniem) może odpowiadać jednej porcji (100- 150 g) mięsa lub ryby.
Produkty mleczne
Źródło wapnia, łatwo przyswajalnego białka i witamin B2 i B12. Zalecane są chude mleko, jogurt, kefir, twaróg.
Zalecane wypijanie w ciągu dnia 1,5 - 2 litrów płynów
między innymi wód mineralnych, źródlanych z niską zawartością sodu, herbat owocowych i ziołowych, herbaty zielonej.
Korzystny wpływ na profil lipidowy mogą wywierać sterole i stanole roślinne, hamujące wchłanianie cholesterolu w jelitach, dzięki czemu następuje zmniejszenie jego stężenia we krwi. Zaleca się dzienne spożycie 2-2,5 g fitosteroli. Taką ilość uzyskamy przez włączenie do diety produktów wzbogaconych w te związki: margaryn i przetworów mlecznych.